Η Μέλπω Αξιώτη

"... δεν είμαι τώρα πια παρά ένα άγαλμα μαρμάρινο πάνω σ' ένα μικρό σταυροδρόμι..."


Η Μέλπω Αξιώτη (1905-1973) αγναντεύει από το αιώνιο αυτό στασίδι της τους Κάτω Μύλους, την Δήλο, το μυθικό ηλιοβασίλεμα...
Την τρώει η αλμύρα κι ο τακτικός βοριάς, αλλά σίγουρα δεν παραπονιέται, γιατί ξέρει πως αυτά είναι στοιχεία άρρηκτα συνυφασμένα με τον τόπο της... ίσως ακόμα-ακόμα και στοιχεία γενεσιουργά του τόπου της, της Μυκόνου, που πάντα ήταν πρωταρχική της έγνοια...

Η ζωή της κύλησε μέσα σε δύσκολες συνθήκες, πέρασε πολλά χρόνια μακριά από την Ελλάδα, μακρά από το σπίτι της, την Μύκονο κι είναι αξιοσημείωτο το πώς μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο και κλίμα διεθνισμού πάσχιζε ώς την τελευταία της στιγμή να διασώσει μνήμες από το μικρό αυτό νησί της, την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, την ιστορία του... Πάσχιζε να συνδέσει την δύσκολη καθημερινότητά της στην "εξορία" με τον πόνο του νόστου, που αναβαλλόταν κι αργούσε, την φορτισμένη επικαιρότητα των μεταπολεμικών χρόνων με τις μνήμες της παιδικής ηλικίας, τους Μυκονιάτικους θρύλους και τις αφηγήσεις των γυναικών
στις πεζούλες... Πράγματα φαινομενικά ασήμαντα ίσως μέσα στον ορυμαγδό των παγκόσμιων γεγονότων και των ριζικών ανακατατάξεων.

Ωστόσο, η persona Κάδμω του έργου της επιμένει σ' αυτήν την προσπάθεια, μια προσπάθεια που "Θα την πάει πιο πέρα. Χέρι αόρατο την οδηγεί για να το πάει πιο πέρα αυτό το ασήμαντο πράγμα, το λίγο. Κι ίσως να την οδηγούνε οι νεκροί."
Γιατί επιμένει, λοιπόν, η Κάδμω; Γιατί εκεί, μέσα στην καρδιά των γεγονότων μιας νέας κοσμογονίας, επιμένει στα ανεπίκαιρα, που κουβαλάει μέσα της; "Γιατί και το επίκαιρο, είπε, δεν είναι μιας λογής. Κάποτε το μετράς διαφορετικά."