Ένα Σαββατοκύριακο γεμάτο μουσική, τραγούδι και χορό...

... κι εγώ αλλού γι' αλλού!!!
Δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια το πόσο στενοχωριέμαι, όταν γίνονται πράματα και θάματα σε μέρη αγαπημένα ή από αγαπημένους - και ταλαντούχους - φίλους κι εμένα οι υποχρεώσεις με κρατούν μακριά... Εσείς, όμως, αν είστε στην Μύκονο, να πάτε - μη τυχόν και δεν πάτε, θα το μάθω!

Οι αγαπημένοι μου "ΑΠΟΣΠΕΡΙΤΕΣ", για τους οποίους επιφυλάσσω αναλυτική παρουσίαση στο blog, είναι ένα συγκρότημα νέων, πολύ νέων, παιδιών, που παίζουν, εξαιρετικά συντονισμένοι μεταξύ τους, υπέροχη παραδοσιακή νησιώτικη μουσική αλλά και Ελληνικά λαϊκά από τα παλιά, τα κλασικά και τα αθάνατα. Συνεχίζουν με τον καλύτερο τρόπο μια μακρόχρονη μουσική παράδοση της Μυκόνου και χαίρομαι για το ότι πολύ γρήγορα το νησί τους το αναγνωρίζει και το πρόγραμμά τους γεμίζει με εμφανίσεις!

Οι "ΑΠΟΣΠΕΡΙΤΕΣ", λοιπόν, θα κάνουν στο "AQUARIUS" της Άνω Μεράς τούτο το Σάββατο 18/9, αυτό, που πολύ καλά ξέρουν, να παίζουν μουσική, να ψυχαγωγούν, με την κυριολεκτική έννοια, και να μεταδίδουν το κέφι τους σ' όλους. Για πιο πολλές λεπτομέρειες, κλικ εδώ.  

Την Κυριακή 19/9 το Γρυπάρειο παρουσιάζει ένα πολλά υποσχόμενο Πρόγραμμα Hip Hop και Latin με μουσική και χορό.

Η έκρηξη νεανικής δημιουργικότητας, που χαρακτηρίζει τελευταία την Μύκονο και έχει κιόλας επισημανθεί  σε προηγούμενη ανάρτηση αυτού του blog, στα καλύτερά της, δηλαδή!

Πιστεύω ότι αυτή και πάσα άλλη δημιουργικότητα αξίζει να υποστηριχθεί με κάθε τρόπο από όλους τους Μυκονιάτες κι από όλους όσοι αγαπούν το νησί, από όλους όσοι πιστεύουν στο μέλλον του - και μιλώ εδώ για ένα μέλλον με ποικιλότητα - κι από όλους όσοι θέλουν να μετάσχουν στην προπαρασκευή αυτού του μέλλοντος.   

Αργότερα το βράδυ της Κυριακής το σύνολο των μουσικών δυνάμεων της Μυκόνου, παλιότεροι και νεώτεροι,  έχουν δώσει ραντεβού στο Θεατράκι της Λάκκας, για ένα πρόγραμμα, που, αν κρίνω από τους συμμετέχοντες, είναι όμορφα φιλόδοξο κι έχει και σίγουρη την επιτυχία!

Το μουσικοχορευτικό αυτό συναπάντημα στην Λάκκα, την Κυριακή, προοιωνίζεται εξαιρετικό και δεν μπορώ παρά να το συστήσω ολόθερμα. Πόσω μάλλον που είναι κι ο σκοπός ευγενής: η υποστήριξη του Λαογραφικού Μουσείου Μυκόνου και της πολύτιμης συλλογής του - θέμα για το οποίο θα μιλήσουμε αναλυτικότερα στο μέλλον, γιατί ο πολύς κόσμος δεν το γνωρίζει, ενώ πρέπει.

Καλή διασκέδαση σε όσους παρευρεθούν - και χρωστάνε να παρευρεθούν πολλοί σε τέτοιες εκδηλώσεις, ώστε να αναδειχθεί η όλη Μύκονος και να πιστέψει ακλόνητα στον εαυτό της.

Η μουσική σκηνή της Μυκόνου - MYKONOS MUSIC SCENE

Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερο αναδεικνύεται το δημιουργικό πρόσωπο των νέων Μυκονιατών μέσα από την ενασχόληση με την μουσική. Τα βράδυα της Μυκόνου δεν είναι πια ίδια ούτε καρμπόν, με την έννοια ότι όσοι ενδιαφέρονται για διασκέδαση ή ψυχαγωγία πέραν των ορίων της μουσικής των night clubs, όλο και κάποιο live θα πετύχουν.
Στο Montpanasse bar, στην Μικρή Βενετία, θα τραγουδάει πάντα jazz, show tunes & American standards είτε η Kathy "Babe" Robinson είτε η Phyllis Pastore, ενώ στο Dyblin bar & restaurant, στον Άγιο Στέφανο, μπορεί σχεδόν κάθε βράδυ να πετύχει κανείς ένα νεανικό γκρουπάκι, που θα παίζει acoustic rock κι άλλα διαχρονικά κομμάτια.
Αρκετά συχνά, άλλωστε, νέοι και παλιότεροι Μυκονιάτες θα βρίσκονται σε ένα κεντράκι απόμερο, μια πλατεία ή ένα ξωκλήσι, για να παίξουν παραδοσιακή νησιώτικη μουσική, με σαμπούνες και τουμπάκια, ή παλιά λαϊκά κομμάτια, κλασικά και αξεπέραστα...
Μερικά από αυτά τα live του Αυγούστου, τα πρόλαβε το blog και τα κάλυψε, απολαμβάνοντάς τα δεόντως.
Θα μιλήσουμε γι' αυτά αναλυτικά, στο επόμενο διάστημα - στο μεταξύ, πάντως, όσοι ενδιαφέρονται ας έχουν υπ' όψιν τους ότι δημιουργήθηκε στο FACEBOOK ένα Group, το "MΥKONOS MUSIC SCENE", στο οποίο θα μπορούν όλα τα μέλη να αναρτούν πληροφορίες, στοιχεία, ανακοινώσεις ή σχόλια σχετικά με τα live του νησιού και με τα μουσικά ή χορευτικά δρώμενα, γενικότερα. Επίσης,  όσοι έχουν υλικό φωτογραφικό ή video από τέτοιες εκδηλώσεις θα μπορούν ελεύθερα να το αναρτούν.

Το link για το Group "MYKONOS MUSIC SCENE"  κρύβεται εδώ!

Μια βραδυά με τους "Αποσπερίτες" Ι - Βασίλης Γρυπάρης: βιολί

An evening with the "Aposperites" folk music group - 1st photo of the series: Vassilis Gryparis, violin player.

Mykonos Mania de Carnaval - Part III: Με την σαμπούνα και με το τουμπάκι

Η Μυκονιάτικη γιορτή της Αποκριάς ήταν προγραμματισμένη να αρχίσει στις 3, μετά το μεσημέρι της Κυριακής 14 Φεβρουαρίου, στο υπαίθριο Θεατράκι της Λάκκας. Από πολύ νωρίτερα ο κόσμος είχε αρχίσει να συγκεντρώνεται, αδημονώντας, με αποτέλεσμα το μικρό Θέατρο να μη έχει ούτε στασίδι ελεύθερο. Γεμάτο ώς επάνω, με πολύ κόσμο να κάθεται κατάχαμα, στην σκηνή, και με ακόμη περισσότερο σκαρφαλωμένο στις γύρω πεζούλες, στους βράχους, στα τοιχία...

Το πρόγραμα ξεκίνησε, όπως ήταν προγραμματισμένο, με τα διάφορα θεατρικά και μουσικοχορευτικά νούμερα μασκαράδων όλων των φύλων και των ηλικιών, προς μεγάλο ενθουσιασμό μικρών και μεγάλων.

Πίσω από τους DJ's, όμως, που επιμελούνταν την μουσική, μπορούσε κανείς να δει την παλιά φρουρά των παραδοσιακών μουσικών της Μυκόνου. Δεξιοτέχνες στην σαμπούνα (ή τσαμπούνα) και στο τουμπάκι, ζωντανό κομμάτι οι άνθρωποι αυτοί της τοπικής παράδοσης, αναπόσπαστη κι άξια ψηφίδα των Μυκονιάτικων πανηγυριών - οικογενειακών ή θρησκευτικών. Γραμμές στο πρόσωπο, σημάδια στα χέρια - αποδείξεις ζωής πλούσιας σε βιώματα και δουλειάς σκληρής, με την ανάγκη της διεξόδου στην μουσική και στο τραγούδι.

Για να πω την αλήθεια, οι μουσικοί αυτοί ήταν ο κύριος λόγος, για τον οποίο βρέθηκα εκείνο το μεσημέρι στην Λάκκα. Καθώς δεν είμαι Μυκονιάτης ούτε μένω μόνιμα στην Μύκονο, δεν μου είχε σταθεί εύκολο να τους πετύχω σε κάποια γιορτή ή σε κάποιο πανηγύρι.

Η συγκίνησή μου, λοιπόν, ήταν μεγάλη τώρα, που τους έβλεπα από κοντά, να περιμένουν ήσυχα και υπομονετικά την σειρά τους να εμφανισθούν στην σκηνή.         

Μιχάλης Κουνάνης "Μπαμπέλης" και Δημήτρης Κουκάς:

Μαζί τους ο Σελινάς:

Το τουμπάκι κάτω από το πανωφόρι, ίσως από φόβο για μια ξαφνική ψιχάλα, καθώς η Κυριακή εκείνη ήταν συννεφιασμένη ... Η σαμπούνα και, συγκεκριμένα, το ασκί της που το ονομάζουν "φυλακούρι", διπλωμένο και κλεισμένο σε σακούλα από νάυλον. Διαβλέπω μια στοργή εδώ και νοιώθω βέβαιος πως η σχέση ανάμεσα στους οργανοπαίκτες και στα όργανα είναι κάτι ζωντανό, σχεδόν χειροπιαστό, κάτι, που εκφράζεται όχι μόνο μέσα από την τακτική τους χρησιμοποίηση, αλλά και μέσα από μια φροντίδα συνεχή, ένα χάδι, ένα προσεκτικό πιάσιμο... 

Ένα χέρι κρατάει εδώ σφιχτά την σακούλα με το φυλακούρι και, μαζί, τις "σαμπουνομάνες".  Οι σαμπουνομάνες είναι οι απαραίτητοι για την παραγωγή της μουσικής μελωδίας καλαμένιοι αυλοί, που προσαρμόζονται στο κέρας του βοδιού, το οποίο εφαρμόζεται μπροστά στην σαμπούνα και λειτουργεί ως μεγάφωνο... 

Άλλο χέρι αγκαλιάζει το τουμπάκι και κρατάει τα δικά του ξυλάκια... 

Κι έρχεται η στιγμή: η ώρα κοντεύει 4:30, όταν τελειώνουν τα μουσικοχορευτικά νούμερα, οι μασκαράδες αποσύρονται κι ο παρουσιαστής φωνάζει στην σκηνή τις σαμπούνες και τα τουμπάκια...

Δεν θα κρύψω την λύπη μου εδώ για το γεγονός ότι το Θεατράκι της Λάκκας άδειασε πολύ γρήγορα και σχεδόν όλοι οι θεατές αποχώρησαν. Θέλω να πιστεύω ότι, μάλλον επειδή είχε προηγηθεί και η Αποκριάτικη γιορτή του σχολείου, ο κόσμος μπορεί να ήταν κουρασμένος και να μη άντεχε περισσότερο... Γεγονός, πάντως, είναι ότι πολύ γρήγορα μείναμε στο Θέατρο κάπου 20-30 άτομα μόνον.

Όμως αυτό δεν πτόησε κανέναν! Οι ακατάβλητοι και περήφανοι οργανοπαίκτες έπαιξαν κανονικά για μας - και, επίσης, δεν διαμαρτυρήθηκαν ούτε μια φορά για τον "αναιδή" φωτογράφο, που, σιγοτραγουδώντας, πάντως, και πάντα ακολουθώντας τον δικό τους σκοπό, γυρνούσε ολόγυρά τους στην σκηνή, προσπαθώντας να πετύχει την σπάνια πόζα, την πιο καλή στιγμή, την πιο σημαντική λεπτομέρεια! Τους ευχαριστώ από την καρδιά μου όλους για την ευκαιρία, που μου δώσανε να απολαύσω την μουσική τους και να τους απαθανατίσω κιόλας... 

Ο Δημήτρης Κουκάς παίρνει μιαν ανάσα, πριν φυσήξει πάλι την σαμπούνα του. Το κομμάτι, από το οποίο φυσάει, είναι φτιαγμένο από κόκκαλο ποδιού κατσίκας, που τροχίζεται, μέχρι να λάβει την επιθυμητή και αναγκαία μορφή.  

Οι σαμπουνομάνες φαίνονται εδώ καθαρά προσαρμοσμένες στο εμπρόσθιο μέρος της σαμπούνας, δηλαδή, το κέρας του βοδιού, που παίζει τον ρόλο μεγαφώνου: 

Ο τουμπακτσής με το τουμπάκι του. Ένα βλέμμα ακριβό: ατόφια μέσα του κι ολοφάνερη η σπίθα της περηφάνειας και της απόλαυσης, της χαράς του μουσικού γι' αυτό, που κάνει, γι' αυτό, που προσφέρει...

Η απόλυτη προσήλωση στην δημιουργία μουσικής... αλλά κι η συγκίνηση του εκπροσώπου της επόμενης γενιάς, της νέας φρουράς, του νέου σαμπουνιέρη, που, ανάμεσα σε δύο μέλη της παλιάς φρουράς, παρακολουθεί και περιμένει την σειρά του... Στα πανηγύρια και στις γιορτές οι παλιοί εμφανίζονται πάντα έχοντας κάποιον νέο μαζί τους, λες κι είναι αυτός ένας τρόπος επίσημος για να επικυρώσουν τον καινούριο μουσικό, τον διάδοχο, τον μαθητή, να του παραδώσουν την σκυτάλη μπροστά στο πιο αρμόδιο ακροατήριο, να τον βγάλουν, τελικά, μπροστά, πριν αποσυρθούν εκείνοι.  

Όπως και νάχει, γεγονός είναι ότι έτσι έχουν βγει τα τελευταία χρόνια ήδη 5-6 άξιοι νέοι σαμπουνιέρηδες στην Μύκονο, που έχουν διδαχθεί την τέχνη από τους παλιούς και διαιωνίζουν την αρχαία μουσική παράδοση του νησιού.

Και η στιγμή έρχεται... Στο Θεατράκι της Λάκκας, η σκυτάλη της σαμπούνας περνάει από τον δημήτρη Κουκά στον Θοδωρή Κιούκα, που έχει αποδείξει ήδη την αξία του, με διακρίσεις σε μουσικούς διαγωνισμούς!

Δίπλα στον Θοδωρή Κιούκα, άξιος στο τουμπάκι και στο τραγούδι (αλλά και στην σαμπούνα, όπως μου λένε) ο Γιάννης Ασημομύτης "Ρήγας".  Το ζευγάρι των νέων μουσικών - μαθητών του "Μπαμπέλη" αρχίζουν το δικό τους πρόγραμμα, πατώντας πάνω στα χνάρια των δασκάλων τους...

Κι από δίπλα πάντα η παλιά γενιά... Ο Θοδωρής Κιούκας παίζει εδώ με δύο τουμπακτσήδες / δύο τουμπάκια και δύο τραγουδιστές, έναν της παλιάς κι έναν της νέας φρουράς...

Ο σαμπουνιέρης με το μυαλό και τα δάχτυλα στην μουσική, που παίζει, και με το μάτι έντονα καρφωμένο στον τραγουδιστή, μη τυχόν και χαθεί ο απαραίτητος συντονισμός...

Ο φωτογράφος εδώ μπορεί να εστιάζει στα δάχτυλα, που κάνουν τα δικά τους θαύματα με τις σαμπουνομάνες, αλλά αξίζει να σταθεί κανείς στην έξαψη, στην απόλαυση και στην περηφάνεια, που φαίνεται στο πρόσωπο του τραγουδιστή "Ρήγα"... Την έχουμε ξαναδεί αυτήν την ίδια σπίθα στην παλιότερη φρουρά και να που μεταλαμπαδεύεται κι αυτή, μαζί με την μουσική και την δεξιότητα!  

Είναι μεγάλη η χαρά, μεγάλη η ικανοποίηση, μεγάλη η περηφάνια του "Ρήγα"...

Μεγάλη κι η προσπάθεια του Θοδωρή Κιούκα, που ανταμείβεται με την ανταπόκριση του κοινού - και με την εστίαση του φωτογράφου...

... γιατί ο κόσμος μπορεί να μη είναι πολύς, αλλά όσοι τυχεροί είναι παρόντες βρίσκονται όλοι επί σκηνής και  το γλεντάνε για τα καλά, μετέχοντας στο χορό και στο τραγούδι το πατρογονικό... 

Και του χρόνου νάμαστε όλοι καλά!..

Υ.Γ.: 1. Ένα μεγάλο από καρδιάς ευχαριστώ στον γενναιόδωρο φίλο Μυκόνιο, που μου έδωσε

             απλόχερα αρκετές  πληροφορίες για τα όργανα και τους μουσικούς της Μυκόνου, ώστε αυτή

             η ανάρτηση να είναι πληρέστερη.

         2. Σχετικά με την μουσική παράδοση της Μυκόνου, μπορούν όσοι ενδιαφέρονται να ανατρέξουν

             και στο σχετικό αφιέρωμα του άξιου Γιώργου Πίττα.

Τα χέρια που έπαιζαν την σαμπούνα και το τουμπάκι

Όπως σ' όλα τα Ελληνικά νησιά, έτσι και στην Μύκονο, η μουσική αποτελεί σπουδαίο κομμάτι της παράδοσης, του πολιτισμού και της καθημερινής ζωής. Αυτοσχέδιοι μουσικοί, αυτοσχέδια όργανα, αυτοσχέδιες μελωδίες έντυναν πάντα την νησιώτικη καθημερινότητα, συνόδευαν τα γλέντια και τις ανθρώπινες εκδηλώσεις κι αυτό συνεχίζεται ώς σήμερα.

Ανεξάρτητα από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και στο βιοτικό επίπεδο, αλλά κι ανεξάρτητα από τα μουσικά γούστα των νεώτερων γενεών, σ' όλα τα νησιά μας η ντόπια μουσική παράδοση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο διασώζεται, διατηρείται, περνάει από γενιά σε γενιά.

Τα πιο χαρακτηριστικά και διαδεδομένα όργανα της παραδοσιακής νησιώτικης μουσικής μας πρέπει να είναι η σαμπούνα (ή τσαμπούνα) και το τουμπάκι. Οι μουσικοί φτιάχνουν ζευγάρια, ζυγιές - ο ένας παίζει την σαμπούνα κι ο άλλος συνοδεύει με το τουμπάκι και τραγουδάει. Η σαμπούνα είναι όργανο, του οποίου το κύριο μέρος, το ασκί, είναι φτιαγμένο από δέρμα κατσικιού ή, σπανιότερα, προβάτου και ονομάζεται "φυλακούρι".  Για το επιστόμιο, από όπου φυσάει ο σαμπουνιέρης, χρησιμοποιείται κόκκαλο από πόδι κατσίκας, που τροχίζεται επιδέξια, μέχρι να λάβει την μορφή, που πρέπει. Τέλος, για την παραγωγή της μουσικής μελωδίας, στο εμπρόσθιο μέρος του ασκού προσαρμόζονται δύο καλαμένοι αυλοί, που ονομάζονται "σαμπουνομάνες". Ως μεγάφωνο χρησιμοποιείται κέρατο βοδιού, στο οποίο περνάει ο ήχος, η μελωδία, που βγάζουν οι σαμπουνομάνες.
Δεν νοείται θρησκευτικό πανηγύρι στο Αιγαίο ούτε και γιορτή οικογενειακή, δίχως σαμπούνα και τουμπάκι, δίχως τους παραδοσιακούς τους σκοπούς. Κι είναι ευχής έργο το ότι σε τούτο δεν αποτελεί εξαίρεση η Μύκονος, παρά τον κοσμοπολιτισμό, που την χαρακτηρίζει εξ αιτίας της τουριστικής ανάπτυξης.

Δεν είναι πολλοί οι παραδοσιακοί μουσικοί, που έχουν απομείνει στην Μύκονο. Οι Μυκονιάτες, όμως, μου λένε ότι τα τελευταία χρόνια, με την καθοδήγηση και την διδασκαλία των μεγάλων, έχουν βγει 5-6 καινούριοι μουσικοί, που παίρνουν σιγά-σιγά την σκυτάλη από την παλιά φρουρά και εξασφαλίζουν την διαιώνιση της αρχαίας μουσικής παράδοσης στο νησί.

Το γεγονός αυτό είναι ελπιδοφόρο και καλή μαγιά για το μέλλον! Δυό απ' αυτούς τους νέους μουσικούς, τον Θοδωρή Κιούκα και τον Γιάννη Ασημομύτη "Ρήγα", τους είδα με τα μάτια μου και τους άκουσα με τ' αυτιά μου. Δίπλα-δίπλα όλοι, παλαιότεροι και νεώτεροι, επιδίδονται με την ίδια αφοσίωση και τον ίδιο ζήλο στην διάσωση και μετάδοση ενός σημαντικού κομματιού του τοπικού πολιτισμού.

Πριν περάσουμε, λοιπόν, στο ΙΙΙ και τελευταίο μέρος της Αποκριάτικης εκδήλωσης στο Θεατράκι της Λάκκας, το οποίο θα είναι αφιερωμένο στους ακριβούς μας αυτούς μουσικούς, δημοσιεύω μια μικρή σειρά φωτογραφικών λεπτομερειών από το παίξιμό τους...

Τα χέρια της παλιότερης γενιάς παίζουν την σαμπούνα. Διακρίνονται καθαρά στο πρώτο πλάνο οι δυό σαμπουνομάνες και το κέρατο του βοδιού:

... και το τουμπάκι...

Κατόπιν, παραδίδεται η σκυτάλη του παιξίματος της σαμπούνας στα άξια χέρια ενός μουσικού της νεώτερης γενιάς, του Θοδωρή Κιούκα, που μας χάρισε και το επιβλητικό προφίλ του σαμπουνιέρη της αμέσως προηγούμενης ανάρτησης...

Από δίπλα πάντα η παλιότερη γενιά...

Και στο μεταξύ, κάποια άλλα χέρια δεμένα μαζί χορεύουν ολόγυρα, στον σκοπό των οργάνων... 

Ο σαμπουνιέρης Θοδωρής Κιούκας - Thodoris Kioukas, the sabouna (bagpipe) player